例文9

§ 39

説明事項

    ・接尾辞 -ig^-, -ig-

--------------------------------------------------------------------------------
En la kota vetero mia vesto forte malpurig^is;
tial mi prenis broson kaj purigis la veston.

    単語)
    koto | dirt | 泥,ぬかるみ
    broso | brush | ブラシ

    翻訳)
    In the muddy weather my clothes strongly soiled;
    so I took a brush and cleaned the clothes.

    このぬかるみの天気で、私の服はひどくよごれた。
    それゆえ私はブラシを取って、服をきれいにした。

    解説)
    mal/pur/ig^/i  よごれる
    pur/ig/i  きれいにする

Li palig^is de timo kaj poste li rug^ig^is de honto.

    単語)
    rug^a | red | 赤い
    honti | be ashamed | 恥じる,恥ずかしがる

    翻訳)
    He paled from fear and afterwards he blushed for shame.

    彼は不安で青白くなった、そして後で彼は恥かしさで赤くなった。

    解説)
    pal/ig^/i  青白くなる
    post/e  後で
    rug^/ig^/i  赤くなる

Li fianc^ig^is kun frau~lino Berto; 
post tri monatoj estos la edzig^o, 
la edzig^a soleno estos en la nova preg^ejo, 
kaj la edzig^a festo estos en la domo de liaj estontaj bogepatroj.

    単語)
    solena | solemn | 荘厳な,盛大な

    翻訳)
    He became engaged to Miss Berto;
    the wedding will be after three months,
    the wedding ceremony will be in the new chapel,
    and the wedding party will be in the house of his future parents.

    彼はベルト嬢と婚約した。
    3ケ月後、結婚がある予定だ。
    結婚式は新しい教会である予定だ。
    そして結婚披露宴は彼の未来の義理の両親の家である予定だ。

    解説)
    fianc/ig^/i  (男性が)婚約する
    frau~l/in/o  未婚女性
    edz/ig^/o  (男性の)結婚
    edz/ig^/a solen/o  結婚式
    preg^/ej/o  教会
    edz/ig^/a fest/o  結婚披露宴
    est/ont/a  将来の
    bo/ge/patr/o/j  義理の両親

Tiu c^i maljunulo malsag^ig^is kaj infanig^is.

    翻訳)
    This old man became foolish and childish.

    この老人は愚かになり、子供っぽくなった。

    解説)
    maljunulo  老人
    malsag^ig^i  愚かになる
    infanig^i  子供っぽくなる

Post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo.

    単語)
    infekti | infect | 感染させる;感化する

    翻訳)
    After infectious disease we often burn the clothes of the patient.

    伝染病の後、人々は病人の服をしばしば燃やす。

    解説)
    infekt/a mal/san/o  伝染病
    brul/ig/i  燃やす
    mal/san/ul/o  病人

Forigu vian fraton, c^ar li malhelpas al ni.

    翻訳)
    Remove your brother, because he hinders us.

    あなたの弟をあっちへやりなさい。なぜなら彼は私達の邪魔になる。

    解説)
    for/ig/i  取り除く、あっちへやる
    mal/help/i al  〜の邪魔をする

S^i edzinig^is kun sia kuzo, 
kvankam s^iaj gepatroj volis s^in edzinigi kun alia persono.

    翻訳)
    She got married to her cousin,
    although her parents wanted to marry her to other person.

    彼女の両親は彼女を他の人と結婚させたかったけれども、
    彼女は自分のいとこと結婚した。

    解説)
    edz/in/ig^/i  (女性が)結婚する
    edz/in/ig/i  結婚させる
    volis s^in edzinigi : s^in は volis でなく edzinigi の目的語

En la printempo la glacio kaj la neg^o fluidig^as.

    単語)
    printempo | spring time | 春

    翻訳)
    In the spring the ice and the snow liquefy.

    春に氷と雪は溶け出す。

    解説)
    fluid/ig^/i  流体になる

Venigu la kuraciston, c^ar mi estas malsana.

    翻訳)
    Call the doctor, because I am sick.

    医師を呼び寄せなさい。なぜなら私は病気である。

    解説)
    ven/ig/i  来させる

Li venigis al si el Berlino multajn librojn.

    翻訳)
    He get many books from Berlin.

    彼は多くの本をベルリンから取り寄せた。

Mia onklo ne mortis per natura morto, 
sed li tamen ne mortigis sin mem 
kaj ankau~ estis mortigita de neniu;
unu tagon, promenante apud la reloj de fervojo, 
li falis sub la radojn de veturanta vagonaro kaj mortig^is.

    単語)
    relo | rail | レール
    rado | wheel | 車輪,歯車

    翻訳)
    My uncle didn't die a natural death,
    but however he didn't kill himself
    and also was killed by nobody;
    one day, walking by the rails of railway,
    he fell under the wheels of running train and died.

    私の叔父は自然死によって死ななかった。
    しかし、けれども、彼は自殺はしなかっし、
    また、誰からも殺されなかった。
    ある日、鉄道のレールのそばで散歩していて、
    彼は動いている列車の車輪の下に倒れて死ぬに至った。

    解説)
    mort/ig/i  殺す
    mortigi sin  自殺する
    vagon/ar/o  列車
    mort/ig^/i  死ぬに至る
        mort/i が「死ぬ」という動作動詞なので、ig^ は通常いらないが、
        「死ぬということになった」ことを強調するために、わざとig^ を
        使っている。

Mi ne pendigis mian c^apon sur tiu c^i arbeto; 
sed la vento forblovis de mia kapo la c^apon, 
kaj g^i, flugante, pendig^is sur la branc^oj de la arbeto.

    単語)
    pendi | hang | 掛っている,ぶらさがっている
    c^apo | bonnet | (ふちのない)帽子,帽子形の物
    vento | wind | 風
    blovi | blow | 風が吹く,息を吐く
    kapo | head | 頭
    branc^o | branch | 枝

    翻訳)
    I didn't hang my cap on this shrub;
    but the wind blew the cap away from my head,
    and flying, it hung on the branches of the shrub.

    私はこの潅木の上に私の帽子をかけなかった。
    しかし、風が帽子を私の頭から吹きとばした。
    そして、それは、飛んで、潅木の枝の上にかかった。

    解説)
    pend/ig/i  かける
    arb/et/o  潅木
    for/blov/i  吹きとばす
    pend/ig^/i  かかる
    
Sidigu vin (au~ sidig^u), sinjoro!

    翻訳)
    Sit yourself down (or sit down), mister!

    あなたをすわらせなさい(またはすわりなさい)、だんな!

La junulo alig^is al nia militistaro kaj kurag^e batalis kune kun ni 
kontrau~ niaj malamikoj.

    翻訳)
    The youth joined in our army and bravely battled together with us
    against our enemys.

    若者は私達の軍隊に加入した。そして私達の敵に向かって、
    私達と一緒に勇敢に戦った。

    解説)
    jun/ul/o  若者
    al/ig^/i  加入する
    kurag^/e  勇敢に
    batal/i  戦う
    kun/e kun  〜と一緒に

§ 40

説明事項

    ・接尾辞 -ad-
    ・接頭辞 ek-
    ・接尾辞 -ing-, -uj-

--------------------------------------------------------------------------------
En la dau~ro de kelke da minutoj mi au~dis du pafojn.

    翻訳)
    For the duration of a few minute I haerd two firing.

    数分の間に、私は二発の銃声を聞いた。

La pafado dau~ris tre longe.

    翻訳)
    The firing continued very long.

    銃撃はたいへん長く続いた。

    解説)
    paf/ad/o  射撃

Mi eksaltis de surprizo.

    単語)
    surprizi | surprise | (不意に)驚かす,不意打ちする

    翻訳)
    I jumped up by surprise.

    私は不意の出来事で一瞬飛び上がった。

    解説)
    ek/salt/i  一瞬飛び上がる
    surpriz/o  不意の出来事

Mi saltas tre lerte.

    翻訳)
    I jump very skillfully.

    私はとても上手に飛ぶ。

Mi saltadis la tutan tagon de loko al loko.

    翻訳)
    I was jumping for the all day form place to place.

    私は一日中あちこち跳ねまわった。

    解説)
    salt/ad/i  跳ねまわる
    de loko al loko  あちこち
    la tutan tagon  一日中  -n は期間(dum)を示す。

Lia hierau~a parolo estis tre bela, 
sed la tro multa parolado lacigas nin.

    単語)
    laca | weary | 疲れた

    翻訳)
    His speech of yesterday was very beautiful,
    but the too much speech tire us.

    彼の昨日の話はとてもうまかった。
    しかしあまりにも長い演説は私達を疲れさせる。

    解説)
    parol/o  話
    parol/ad/o  演説
    lacig/i  疲れさせる

Kiam vi ekparolis, ni atendis au~di ion novan, 
sed baldau~ ni vidis, ke ni trompig^is.

    単語)
    trompi | deceive, cheat | だます,欺く

    翻訳)
    When you began to speak, we expected to hear new something,
    but soon we saw that we had been deceived.

    あなたが話し始めた時、私達は新しい何かを聞くことを期待した。
    しかし、まもなく私達は当てが外れた事がわかった。

    解説)
    ek/parol/i  話し始める、発言する
    tromp/ig^/i  だまされる、当てが外れる

Li kantas tre belan kanton.

    翻訳)
    He sings very beautiful song.

    彼は非常に美しい歌を歌う。

La kantado estas agrabla okupo.

    翻訳)
    The singing is agreeable occupation.

    歌唱は心地よい仕事である。

    解説)
    kant/ad/o  歌唱
    okup/o  仕事、職業

La diamanto havas belan brilon.

    翻訳)
    The diamond has beautiful brilliance.

    ダイアモンドは美しい光を持つ。

Du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma c^ielo.

    単語)
    fulmo | lightning | 稲妻,雷

    翻訳)
    Two flashes of lightning ran through the dark sky.

    雷の二つのきらめきは暗い空を走り抜けた。

    解説)
    ek/bril/o  きらめき
    tra/kur/i  走り抜ける

La domo, en kiu oni lernas, estas lernejo, 
kaj la domo, en kiu oni preg^as, estas preg^ejo.

    翻訳)
    The house, which you learn in, is a school,
    and the house, which you pray in, is a church.

    中で勉強する家は学校である。
    そして、中で祈る家は教会である。

    解説)
    lern/ej/o  学校

La kuiristo sidas en la kuirejo.

    翻訳)
    The cook sits in the kitchin.

    料理人は台所の中で座っている。
    
    解説)
    kuir/ej/o  台所

La kuracisto konsilis al mi iri en s^vitbanejon.

    単語)
    s^viti | perspire | 汗をかく
    bani | bath | 水浴させる

    翻訳)
    The doctor advised to me to go into a steam bath.

    医師は私に蒸風呂に行くよう助言した。

    解説)
    s^vit/ban/ej/o  蒸風呂

Magazeno, en kiu oni vendas cigarojn, 
au~ c^ambro, en kiu oni tenas cigarojn, 
estas cigarejo; 
skatoleto au~ alia objekto, en kiu oni tenas cigarojn, 
estas cigarujo; 
tubeto, en kiun oni metas cigaron, 
kiam oni g^in fumas, estas cigaringo.

    単語)
    magazeno | store | 倉庫;大商店
    vendi | sell | 売る
    cigaro | cigar | 葉巻
    tubo | tube | 管,筒,パイプ,チューブ
    fumo | smoke | 煙
    -ing- | holder for; 
        e. g. kandelo candle ― kandelingo candle-stick | 
        入れ物。
        例、kandelo ろうそく ― kandelingo ろうそく立て 

    翻訳)
    A store, which they sell cigars in,
    or a room, which they hold cigars in,
    is a store or storage of cigar;
    a small box or a other object, which they hold cigars in,
    is a cigar case;
    a small tube, which they put cigar in, is cigar holder,
    when they smoke it.

    中で葉巻を売る店、
    または、中に葉巻を置く部屋は
    タバコ屋(タバコ倉庫)である。
    中に葉巻を置く小箱または他の物は、
    葉巻入れである。
    人々が喫煙する時、
    中に葉巻を入れるパイプは葉巻パイプである。

    解説)
    cigar/ej/o  タバコ屋、喫煙所
    skatol/et/o  小箱
    cigar/uj/o  葉巻入れ
    cigar/ing/o  葉巻パイプ

Skatolo, en kiu oni tenas plumojn, estas plumujo, 
kaj bastoneto, sur kiu oni tenas plumon por skribado, estas plumingo.

    単語)
    skatolo | small box, case | 手箱

    翻訳)
    A box, which they hold pens in, is a pen case,
    and a small stick, which they hold pen in for writing, is a pen holder.

    中にペンを入れる箱は筆箱である。
    そして、筆記のために上にペンを付ける小さな棒はペン軸である。

    解説)
    plum/uj/o  筆箱
    baston/et/o  小さな棒
    skrib/ad/o  筆記
    plum/ing/o  ペン軸

En la kandelingo sidis brulanta kandelo.

    翻訳)
    In the candle holder there was a burning candle.

    燭台の中に燃えているろうそくがあった。

    解説)
    kandel/ing/o  燭台

En la pos^o de mia pantalono mi portas monujon, 
kaj en la pos^o de mia surtuto mi portas paperujon; 
pli grandan paperujon mi portas sub la brako.

    単語)
    pantalono | pantaloons, trowsers | ズボン
    surtuto | over-coat | 外套
    brako | arm | 腕

    翻訳)
    In the pocket of my trousers I carry a wallet,
    and in the pocket of my overcoat I carry a file;
    I carry a bigger file on the arm.

    私のズボンのポケットの中に入れて、私は財布を運ぶ。
    そして、私の外套のポケットの中に入れて、私は書類入れを運ぶ。
    より大きな書類入れを私は腕の下に抱えて運ぶ。

    解説)
    mon/uj/o  財布
    paper/uj/o  書類入れ

La rusoj log^as en Rusujo kaj la germanoj en Germanujo.

    翻訳)
    The Russians live in Russia and the Germans in Germany.

    ロシア人はロシアに住む。そしてドイツ人はドイツに住む。

    解説)
    Rus/uj/o  ロシア
    German/uj/o  ドイツ

§ 41

説明事項

    ・接尾辞 -ebl-, -ind-, -em-, -er-

--------------------------------------------------------------------------------
S^talo estas fleksebla, sed fero ne estas fleksebla.

    単語)
    s^talo | steet | 鋼鉄,はがね
    fleksi | bend | 曲げる

    翻訳)
    Steel is flexible, but iron isn't flexible.

    鋼鉄はしなやかである。しかし鉄はしなやかでない。

    解説)
    fleks/ebl/a  しなやかな,弾力性のある

Vitro estas rompebla kaj travidebla.

    単語)
    vitro | glass (substance) | ガラス
    rompi | break | 破壊する,割る,折る,破る

    翻訳)
    Glass is breakable and transparent.

    ガラスは壊れやすく、透明である。
    
    解説)
    romp/ebl/a  壊れやすい
    tra/vid/ebl/a  透明な

Ne c^iu kreskaj^o estas mang^ebla.

    翻訳)
    Not all plant is eatable.

    すべての植物が食用というわけではない。
    
    解説)
    mang^/ebl/a  食用の

Via parolo estas tute nekomprenebla 
kaj viaj leteroj estas c^iam skribitaj tute nelegeble.

    翻訳)
    Your speech is quite unintelligible
    and your letters are always written quite illegibly.

    あなたの話は全く不可解で、
    あなたの手紙は全く判読不能にいつも書かれている。
    
    解説)
    ne/kompren/ebl/a  不可解な
    ne/leg/ebl/e  判読不能に

Rakontu al mi vian malfelic^on, 
c^ar eble mi povos helpi al vi.

    翻訳)
    Tell me your unhappiness,
    because maybe I will be able to help you.

    あなたの不幸を私に語りなさい。
    なぜなら多分私はあなたを助けることができるだろう。
    
    解説)
    ebl/e  たぶん

Li rakontis al mi historion tute ne kredeblan.

    翻訳)
    He told me quite unbelievable history.

    彼は私に全く信じられない身の上話を語った。

    解説)
    kred/ebl/a  信じられる
    historio  歴史、身の上話

C^u vi amas vian patron?

    翻訳)
    Do you love your father?

    あなたは自分のお父さんを愛しているか?

Kia demando! kompreneble, ke mi lin amas.

    翻訳)
    What a question! of course, I love him.
 
    何ていう質問だ!もちろん、私は彼を愛している。
    
    解説)
    kompren/ebl/e  もちろん

Mi kredeble ne povos veni al vi hodiau~, 
c^ar mi pensas, ke mi mem havos hodiau~ gastojn.

    翻訳)
    I can't probably vome to you today,
    because I think that I will have guests today.

    私は今日あなたの所に行くことがきっとできないだろう。
    なぜなら、私自身に今日客があるだろうと思うから。

    解説)
    kred/ebl/e  きっと

Li estas homo ne kredinda.

    翻訳)
    He isn't a credible man.

    彼は信用できない人だ。

    解説)
    kred/ind/a  信ずべき

Via ago estas tre lau~dinda.

    単語)
    lau^di | praise | ほめる

    翻訳)
    Your act is very praiseworthy.
 
    あなたのおこないは非常に称賛すべきである。
    
    解説)
    lau~d/ind/a  称賛すべき

Tiu c^i grava tago restos por mi c^iam memorinda.

    単語)
    memori | remember | 覚えている

    翻訳)
    This important day remains always memorable for me.

    この重要な日は私にとってずっと記憶すべきだろう。
    
    解説)
    memor/ind/a  記憶すべき

Lia edzino estas tre laborema kaj s^parema, 
sed s^i estas ankau~ tre babilema kaj kriema.

    単語)
    s^pari | be sparing | 節約する,たくわえる

    翻訳)
    His wife is very hardworking and thrifty,
    but she is also very talkative and noisy.

    彼の妻は非常に勤勉でつつましい。
    しかし、彼女はまた非常に話ずきで騒々しい。

    解説)
    labor/em/a  勤勉な
    s^par/em/a  つつましい
    babil/em/a  話ずきな
    kri/em/a  騒々しい

Li estas tre ekkolerema 
kaj ekscitig^as ofte c^e la plej malgranda bagatelo; 
tamen li estas tre pardonema, 
li ne portas longe la koleron, 
kaj li tute ne estas veng^ema.

    単語)
    eksciti | excite | 刺激する,興奮させる
    bagatelo | trifle, toy | つまらない事
    veng^i | revenge | 復讐する,恨みを晴らす

    翻訳)
    He is very choleric
    and is excited often at the smallest trifle;
    however he is very tolerant,
    he don't wear the anger long,
    and he isn't revengeful at all.

    彼は非常に怒りっぽいし、
    最も小さいくだらない事でしばしば興奮する。
    けれども、彼は非常に寛大であるり、
    彼は怒りを長びかせない。
    そして彼は全く復讐心が強くない。

    解説)
    ek/koler/em/a  怒りっぽい
    ekscit/ig^/i  興奮する
    pardon/em/a  寛大な
    veng^/em/a  復讐心の強い

Li estas tre kredema: 
ec^ la plej nekredeblajn aferojn, 
kiujn rakontas al li la plej nekredindaj homoj, 
li tuj kredas.

    翻訳)
    He is very credulous:
    he believes soon 
    even the most unbelievable thing,
    which the most incredible man tell him.

    彼は非常に信じやすい:
    最も信ずべきでない人が彼に語る
    最も信じがたい事柄さえ、
    彼はすぐ信じる。

    解説)
    kred/em/a  信じやすい
    ne/kred/ebl/a  信じがたい
    ne/kred/ind/a  信ずべきでない

Centimo, pfenigo kaj kopeko estas moneroj.

    翻訳)
    Centime, pfennig and kopeika are coins.

    サンチーム、ペニヒそしてコペイカは硬貨である。
    
    解説)
    サンチーム:フランス・スイス・ベルギーなどの通貨単位。100分の1フラン。
    ペニヒ:ドイツの通貨単位。100分の1マルク。
    コペイカ:ロシアの通貨単位で、100分の1ルーブル。
    mon/er/o  硬貨

Sablero enfalis en mian okulon.

    単語)
    -er- | one of many objects of the same kind; 
        e. g. sablo sand ― sablero grain of sand | 
        同じ種類の集まりの中の一つ。
        例、sablo 砂 ― sablero 砂つぶ

    翻訳)
    A grain of sand fell into my eye.

    砂つぶが私の目の中にはいった。
    
    解説)
    en/fal/i  落ち込む

Li estas tre purema, 
kaj ec^ unu polveron vi ne trovos sur lia vesto.

    単語)
    polvo | dust | ほこり,ちり

    翻訳)
    He is very cleanly,
    and you will not find even one speck of dust on his clothes.

    彼は非常にきれい好きである。
    そして一つぶのほこりさえあなたは彼の服の上に見つけないだろう。

    解説)
    polv/er/o  ほこりつぶ

Unu fajrero estas sufic^a, por eksplodigi pulvon.

    単語)
    fajro | fire | 火
    eksplodi | explode | 爆発する
    pulvo | gunpowder | 火薬

    翻訳)
    One spark is enough to explode gunpowder.

    一個の火花は火薬を爆発させるために充分である。

    解説)
    fajr/er/o  火花
    eksplod/ig/i  爆発させる

§ 42

説明事項

    ・接頭辞 dis-, mal-, re-
    ・転用接頭辞 kun-, pri-, for-
    ・敬称 Mos^to
    ・融通接尾辞 -um-
    ・san を使った派生語・合成語の例

--------------------------------------------------------------------------------
Ni c^iuj kunvenis, por priparoli tre gravan aferon; 
sed ni ne povis atingi ian rezultaton, kaj ni disiris.

    単語)
    atingi | attain, reach | 着く,到達する
    rezultato | result | 結果,結末

    翻訳)
    We all met, to discuss very important thing;
    but we couldn't reach some result, and we broke up.

    とても重要な事柄について言及するために、私たちみんなが会合した。
    しかし、何ら結論に達せられなくて、私たちは散会した。

    解説)
    kun/ven/i   会合する
    pri/parol/i 言及する
    dis/ir/i    散会する

Malfelic^o ofte kunigas la homojn, kaj felic^o ofte disigas ilin.

    翻訳)
    Unhappiness often joins the men, and happiness often separates them.
    
    不幸はしばしば人々を一緒にする、そして、幸福はしばしば彼らを別かれさせる。

    解説)
    mal/felic^/o  不幸,不運
    kun/ig/i  いっしょにする
    dis/ig/i  散らせる,分割する

Mi diss^iris la leteron kaj disj^etis g^iajn pecetojn en c^iujn angulojn 
de la c^ambro.

    単語)
    s^iri | tear, rend | ちぎる,破る,裂く
    peco | piece | 一片,一部分,破片

    翻訳)
    I tore the letter and scattered their fragments
    in every corner of the room.

    私は手紙を引き裂いた。そしてその断片を部屋の方々に投げ散らした。

    解説)
    dis/s^ir/i  割き散らす
    dis/j^et/i  投げ散らす
    pec/et/o  断片

Li donis al mi monon, sed mi g^in tuj redonis al li.

    翻訳)
    He gave me money, but I returned it to him immediately.

    彼は私にお金をくれた。しかし、私はそれをすぐに彼に返した。

    解説)
    re/don/i  返す

Mi foriras, sed atendu min, c^ar mi baldau~ revenos.

    翻訳)
    I leave, but wait for me, because I will soon come back.

    私は去る。しかし、私を待っていなさい。なぜなら私はすぐ戻ってくる。

    解説)
    for/ir/i  去る,立ち去る
    re/ven/i  戻って来る,帰って来る,復帰する

La suno rebrilas en la klara akvo de la rivero.

    翻訳)
    The sun reflects in the clear water of the river.

    太陽が川の澄み切った水の中で反射している。

    解説)
    re/bril/i  反射する,映える

Mi diris al la reg^o : via reg^a mos^to, pardonu min!

    単語)
    mos^to | (universal title) Excellency, Highness | 閣下、殿下

    翻訳)
    I said to the king : Your Royal Highness, pardon me!

    私は王に言った。国王殿下、私をお許し下さい。

    解説)
    via 〜 mos^to  (2人称として)〜閣下,殿下

El la tri leteroj unu estis adresita : al Lia Episkopa Mos^to, Sinjoro N,; 
la dua : al Lia Grafa Mos^to, Sinjoro P.; 
la tria : al Lia Mos^to, Sinjoro D.

    単語)
    episkopo | bishop | 主教,(カトリックでは)司教
    grafo | earl, count | 伯爵

    翻訳)
    Of the three letters one was addressed : 
    to His Episcopal Excellency, Mister N.;
    the second : to His Count Excellency, Mister P.;
    the third : to His Excellency, Mister D.

    3通の手紙の一つが「司教閣下、N様」あてに送られた。
    2つ目は「伯爵閣下、P様」へ。
    3つ目は「閣下、D様」へ。

    解説)
    Lia 〜 Mos^to  (3人称として)〜閣下,殿下

La sufikso "um" ne havas difinitan signifon, 
kaj tial la (tre malmultajn) vortojn kun "um" oni devas lerni, 
kiel simplajn vortojn.
Ekzemple : plenumi, kolumo, manumo.

    単語)
    difini | define | 定める,定義する

    翻訳)
    The suffix "um" don't have definite meaning,
    and therefore we must learn the (very few) words with "um"
    as simple words.
    For example : plenumi(fulfill), kolumo(collar), manumo(cuff).

    接尾辞 "um" は決まった意味を持たない。
    だから、(とても少ない)"um" を持つ語を単なる語として
    学ばなければならない。
    例えば、plenumi(果たす), kolumo(えり), manumo(そで口).

Mi volonte plenumis lian deziron.

    翻訳)
    I voluntarily fulfilled his desire.

    私は快く彼の要望を果たした。

    解説)
    plen/um/i  果たす

En malbona vetero oni povas facile malvarmumi.

    翻訳)
    In bad weather we can easily catch cold.

    悪い天候では、人は簡単に風邪をひきうる。

    解説)
    mal/varm/um/i  風邪をひく

Sano, sana, sane, sani, sanu, saniga, saneco, sanilo, sanigi, sanig^i,
sanejo, sanisto, sanulo, malsano, malsana, malsane,
malsani, malsanulo, malsaniga, malsanig^i, malsaneta,
malsanema, malsanulejo, malsanulisto, malsanero,
malsaneraro, sanigebla, sanigisto, sanigilo, resanigi,
resanig^anto, sanigilejo, sanigejo, malsanemulo, sanilaro,
malsanaro, malsanulido, nesana, malsanado,
sanulaj^o, malsaneco, malsanemeco, saniginda,
sanilujo, sanigilujo, remalsano, remalsanig^o, malsanulino,
sanigista, sanigilista, sanilista, malsanulista k.t.p.

    解説)
    ここでは san(健康)という語根を元に、
    エスペラントの造語法の可能性を示している。
    実際には、このすべてが使用されているわけではない。
    実際に使用されているものだけ、英語訳を示す。
    (順番はわかりやすいように並び替えをした)

    san/o             健康                                  health
    san/a             健康な                                healthy
    san/e             健康で
    san/i             健康でいる                            be well
    san/u             健康であれ
    san/ig^/i         健康になる                            get well
    san/ig/i          健康にする                            cure, heal
    san/ig/a          健康増進の(健康上によい)            healthy
    san/ig/ebl/a      治療可能な(健康になし得る)
    san/ig/ind/a      健康にする価値のある(健康を増進すべき)
    san/ig/il/o       治療薬(健康増進材料・器具)
    san/ig/il/uj/o    薬入れ(健康増進材料・器具入れ)
    san/ig/il/ej/o    薬局(健康増進材料・器具の販売店)
    san/ig/il/ist/a   薬剤師の(健康増進材料・器具取扱者の)
    san/ig/ist/o      医者(健康法の唱道者)
    san/ig/ist/a      医者の
    san/ig/ej/o       療養所
    san/ec/o          健康性                                health
    san/il/o          医薬(保健材料)
    san/il/uj/o       薬入れ(保健材料入れ)
    san/il/ar/o       医薬群(保健材料一式)
    san/il/ist/a      薬剤師の(保健材料取扱者の)
    san/ej/o          保健所(保養地)
    san/ist/o         保健士
    san/ul/o          健康な人                              healthy person
    san/ul/aj^/o      健康なもの(健康者の特徴を具体的に示すもの)
    mal/san/o         病気                                  disease
    mal/san/a         病気の                                sick
    mal/san/e         病気で
    mal/san/i         病気でいる                            be ailing
    mal/san/ul/o      病人                                  patient
    mal/san/ul/id/o   子供の病人(患者の子)
    mal/san/ul/in/o   女性の病人
    mal/san/ul/ej/o   病院                                  hospital
    mal/san/ul/ist/o  看護師
    mal/san/ul/ist/a  看護師の
    mal/san/ig^/i     病気になる                            fall ill
    mal/san/ig/a      病気にする                            pathogenic
    mal/san/et/a      気分が悪い                            not well
    mal/san/em/a      病弱の
    mal/san/em/ec/o   病弱さ
    mal/san/em/ul/o   病弱な人(病身者)
    mal/san/ad/o      病気でいること(長患い、病床生活)
    mal/san/ar/o      疾病群
    mal/san/er/o      症状(病菌)
    mal/san/er/ar/o   症候群(病菌類)
    mal/san/ec/o      病気性(病状、不健全性)
    re/san/ig/i       病気を治す(健康を回復させる)        cure, heal
    re/san/ig^/ant/o  治療中の人(回復期にある患者)
    re/mal/san/o      病気の再発
    re/mal/san/ig^/o  病気が再発すること
    ne/san/a          不健康な
    k.t.p.            等

    カッコ内は「辞書がなくても学べるエスペラント語入門」の訳


エスペラント
ホーム